بررسی تنوع ژنوتیپ های زیتون مجموعه هاشم آباد بر ساس صفات میوه و کیفیت روغن

با توجه به اینکه ایران به عنوان یکی از خاستگاه های زیتون در جهان مطرح می باشد شناسایی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی، شناسایی باغ های قدیمی و ساماندهی ژنوتییپ های موجود در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این پژوهش به منظور ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی و بررسی کیفیت روغن در بعضی از ژنوتیپ های زیتون کلکسیون هاشم آباد گرگان انجام شد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 31 ژنوتیپبر اساس صفات مورفولوژیک در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار بررسی شدو صفات کمیو کیفیمیوه، هسته، برگ و گل مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین شاخص های کیفی روغن نظیرشاخص های اسپکتروفتومتری k232وk207، کلروفیل و کاروتنوئید کل، ضریب شکست، ارزش پراکسید و اسیدیتهدر 12 ژنوتیپ روغنی زیتون و برخی خصوصیات بیوشیمیایی میوه در 7 ژنوتیپ کنسروی زیتون مطالعه گردید.نتایج نشان داد که از نظر خصوصیات اندازه گیری شده اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها وجود داشت. بیشترین وزن میوه در ژنوتیپ c10و بیشترین نسبت طول به قطر برگ و میوه در ژنوتیپ j13بود.ژنوتیپ ها از نظر درصد روغن در ماده خشک و تر تنوع قابل ملاحظه ای داشتند. بیشترین میزان کلروفیل و کاروتنوئید در ژنوتیپ a13(به ترتیب 34/8 و 82/3 میلی گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد. بیشترین میزان k232 در ژنوتیپ های a2 و d9و همچنین بیشترین میزان k270در ژنوتیپ d9وجود داشت. بیشترین میزان پراکسید (72/13 میلی اکی والان اکسیژن در کیلوگرم روغن) در ژنوتیپ e5و بیشترین میزان اسیدیته در ژنوتیپ h11(71/0 گرم اولئیک اسید بر 100 گرم روغن) مشاهده شد. بیشترین میزان فنل کل (08/8 میلی گرم گالیک اسید برگرم وزن خشک میوه)، فلاونوئید (45/3 میلی گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک میوه) و آنتی اکسیدان (4/17 درصد مهار رادیکال آزاد) به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های d6، k9و g4بود. از میان ژنوتیپهای روغنیg9وc9 و از بین ژنوتیپ های کنسروی، k10وk9جزء ژنوتیپ های برتر شناخته شدند و می توانند برای مطالعات تکمیلی، کشت و کار و برنامه های به نژادی مورد استفاده قرار گیرند.